Het 100 jarige jubileum weekend: het is bijna zover. Het aftellen is begonnen. 
We zijn druk met de voorbereidingen. Daarom volgt hier deel  7 en 8 van de geschiedenis “Koopmannen Muthert”.

In de winkel brengt Aeilke´s vrouw, Marleen Kamphuijs, die blijft werken als docente tekenen, kunst en cultuur, creatieve impulsen in de zaak. Aeilke en Marleen zijn al sinds 1976 met elkaar bevriend en trouwen op 7 april 1989. Ze zorgt in al die jaren voor de inrichting van de etalages en de winkel, het aankleden van de cadeautafels, schrijft wijnboekjes voor proeverijen, bezoekt met Aeilke beurzen, maakt keuzes voor het verpakkingsmateriaal en verpakt de cadeaus, want het oog wil ook wat….

Aeilke en Marleen krijgen drie kinderen: Tom-Roderick , Maurits Ferdinand Frans  en Elisabeth Eva Anna-Margaretha. Als de kinderen groter worden, helpen ze mee waar het kan, samen met de vaste medewerkers en de zaterdaghulp. Het is bovendien een goede traditie dat de kinderen ook meehelpen met de balans opmaken, op 2 januari. Alle flessen en verpakkingsmaterialen worden dan geteld. Maar vooral rondom kerst zijn het hoogtijdagen voor de zaak. Dan wordt iedereen ingeschakeld om de kerstgeschenken zo mooi mogelijk te verpakken. Het is altijd een drukke periode, waarin de dagen lang zijn en de nachten kort… Maar het resultaat mag er telkens zijn. Zo groeit het gezin Muthert van jongs af aan op in de gezellige sfeer van de winkel in Musselkanaal  waar ook altijd oma  (Ina) aanwezig is met koek, drinken, koffie of lekker eten.
Ina zorgt er tevens voor dat de koffie  ook altijd klaar staat voor personeel,  vertegenwoordigers en klanten.
Er is zelfs een Friese vertegenwoordiger geweest die bij het middagmaal kon aanschuiven.

Het pionierswerk dat Aeilke Muthert als slijter verzet, levert hem veel credits op in Musselkanaal en omgeving. De Kanaalstreek is lange tijd een echt `jenever-bolwerk´ geweest, maar door zijn enthousiasme, vakkundigheid en doorzettingsvermogen ontstaat er om hem heen steeds meer belangstelling voor bijzondere dranken, zoals bieren, wijnen en likeuren. “Je kunt wel zeggen dat we gewend zijn met innovatie om te gaan”, vertelt Aeilke Muthert bij het 75 jarig bestaan van het familiebedrijf in 1993. “We hebben ons ontwikkeld van dorpskruidenier met horeca-activiteiten, via een zelfbedieningszaak tot deze volwassen slijterij.” 
 “Maar je moet wel aan de weg blijven timmeren”, zegt hij in een interview. “Met de verschillende borrelshops in je omgeving moet je het verschil kunnen maken. Heel belangrijk is dat je de veranderingen altijd precies een stap vóór blijft.  Je moet deskundig advies kunnen geven en net dat tikkeltje extra service geven dat je alleen als slijter kunt bieden.” En dat wordt  gewaardeerd. Een oud-inwoner van Musselkanaal reist met enige regelmaat vanuit zijn huidige woonplaats in Noord-Brabant naar de Schoolstraat om bij de slijterij van Muthert zijn inkopen te doen”.  
 
In zijn zoektocht naar aparte producten stuit Aeilke Muthert ook op mooie (malt) whisky´s. Als specialist in bijzondere dranken koopt hij ze en geeft ze een plek in de winkel.  De klanten blijken gecharmeerd van zijn whisky-collectie.  Zo verzamelt Aeilke Muthert in de jaren ´90 een honderdtal verschillende whisky-soorten die zeer geliefd blijken.  Op deze wijze ontwikkelt hij zich gaandeweg als specialist op het gebied van (malt) whisky. Hij organiseert drukbezochte proeverijen, `Nosing & Tasting´, waar de klanten met topwhisky´s kunnen kennismaken. “Als er dan de volgende dag iemand terugkomt om zo'n mooie fles te kopen, dan heb je wel voldoening van je werk.” Zo slaat het bedrijf aan het einde van de 20e eeuw een nieuwe weg in.

Met het oog op de als maar bredere assortiment en behoefte aan een ruimere opstelling van de producten en een modernere inrichting, laten Aeilke en Marleen in 2000 de winkel ingrijpend verbouwen. Mevrouw Muthert-Homan verricht op spectaculaire wijze de feestelijke heropening, met een kanonschot van de `Bourtanger Schutters´. Ze neemt kort na de eeuwwisseling afscheid als vennoot, ze is op dat moment meer dan 50 jaar in het bedrijf werkzaam. Aeilke Muthert wordt dan  eigenaar, maar zijn moeder blijft bij de zaak wonen en geeft nog niet alle touwtjes uit handen. Zij heeft dan  vooral een ondersteunende functie: zij zorgt dat de winkel er keurig bij staat, zowel binnen als buiten. Ze geeft aanwijzingen aan de jonge hulpen door de jaren heen, zodat alle flessen correct worden geprijsd, flessen stofvrij en met etiketten naar voren in de schappen worden geplaatst. Buiten worden het voetpad en de parkeerplaats grondig geveegd en onkruidvrij gemaakt door zowel haarzelf als onder leiding van haar. Haar credo is dan ook goed opruimen is het halve werk, waar je veel profijt van hebt en een verzorgde uitstraling van je bedrijf is ook erg belang rijk. Haar taken worden bij het ouder worden steeds kleiner,  maar tot haar 89ste  jaar verzorgt ze de koffie en koek voor personeel en geniet nog van deze momenten. Op 13 mei 2018 overlijdt ze op 90 jarige leeftijd na een arbeidzaam leven.

Ina Muthert-Homan, een zakenvrouw tot op hoge leeftijd. De spil in
het bedrijf: ze staat Aeilke en Marleen nog jaren bij.

In de nieuwe opzet wordt het winkeloppervlak verdubbeld van 75 m2 tot 150 m2. Ook de opslagruimte wordt verder uitgebreid en het interieur grondig gerenoveerd waarbij het gedeelte kruidenierszaak voor een deel in oude stijl blijft. Maar wat vooral opvalt, is de heldere indeling van de winkel, waarin de whisky´s, wijnen en andere dranken direct te vinden zijn. “Nu heeft ieder segment zijn eigen gedeelte en is het veel duidelijker wat we allemaal te bieden hebben”, vertelt Aeilke. De whisky's uit Schotland, Canada, Amerika, Japan en Ierland hebben elk hun eigen plek gekregen. Ook is er een speciale `whisky-kast´ waarin alle gegevens over de whisky´s zijn opgeslagen, zodat de klant al weet hoe een fles smaakt, zelfs voordat deze door hem geproefd is…  De verbouwing pakt goed uit. In het najaar van 2002 roepen lezers van `De Nieuwsbode´ slijterij Muthert uit tot meest klantvriendelijke ondernemer van Musselkanaal.

Aeilke achter de toonbank. Na de verbouwing in 2000.

“Zo´n 25 jaar geleden bestond de verkoop van gedistilleerde dranken nog voor 75% uit jenever en Beerenburger. Whisky was destijds nog nauwelijks te bekennen, behalve een paar populaire blends”, licht Aeilke toe. “Maar de markt voor de traditionele, Hollandse sterke dranken `vergrijst´, men drinkt het steeds minder. We kopen dus geen pallets jenever meer in, maar focussen ons op de bijzondere versies. Die blijven interessant. We verkopen jenever die zo `van het vat´ uit Schiedam komt. En we blijven gelukkig klanten houden die, net als vroeger, als ze kerst of oud en nieuw vieren, gezellig binnenlopen voor een fles Beerenburger. Want ook voor hen geldt: “Je moet naar Muthert gaan, die heeft het wel!”

De strijd in de levensmiddelenbranche leidt in de loop van de jaren ´70 tot een climax, waarbij enkele grote bedrijven en winkelketens een monopolie positie innemen en voortaan de prijzen bepalen. Dat is de doodsteek voor veel kleine middenstanders, die een eeuw lang langs het kanaal de bevolking in hun levensonderhoud hebben voorzien. Het is dan vooral nog een kwestie van wie de langste adem heeft. En wie niet groot is, moet slim zijn… 

Zo houdt de familie Muthert het hoofd in moeilijke tijden trots boven water. Frans Muthert heeft het pand aan de Schoolstraat  inmiddels van zijn moeder,  Trijntje Muthert-Alvering, gekocht. De verkoopakte wordt op 1 mei 1974 bij notaris Gerrit Grutterink in Borger vastgelegd. 
  
In 1976 slaat het noodlot onverwacht toe. Frans Muthert wordt ziek en overlijdt in november 1977 aan de gevolgen van longkanker. Hij is pas vijftig jaar. Zijn vrouw Ina Muthert-Homan  besluit na het overlijden van haar man de zaak voor te zetten. Gelukkig schiet zoon Aeilke te hulp. Aeilke Muthert is opgegroeid in de kruidenierszaak en is als peuter wel eens uit het ledikant geklommen om van de pepermuntjes in de etalage te gaan snoepen… Het vak van winkelier ligt hem dus wel.  
 
Op dat moment studeert hij  aan de HEAO in Groningen. “Maar in het jaar dat mijn vader ziek was, heb ik veel geholpen met de winkel en heb ik meer feeling gekregen voor het vak”, vertelt hij. Na een jaar besluit  Aeilke zijn moeder in de winkel bij te staan. En van het een komt het ander… In 1980 gaat hij samen met zijn moeder een VOF aan. Zo maakt de derde generatie Muthert in het familiebedrijf zijn opwachting.

De slijterij en de groothandel van de familie Muthert aan de Schoolstraat 48 na de verbouwing van 1981. 
Rechts ervan ligt het oude café, dat dan al een tijd gesloten is. De ruimte wordt later gebruikt door Marleen Kamphuijs,
Aeilke´s vrouw, die er vanaf 2012 het ´Art-Huijs´ runt, een atelier voor schilderscursus en workshops zilveren sieraden.

In de jaren ´70 bestaat het familiebedrijf aan de Schoolstraat in Musselkanaal uit de slijterij en de groothandel.  De zelfbedieningszaak is dan al een tijd gesloten, evenals het oude café ernaast. De voormalige café-ruimte biedt vanaf dan met name vele jaren onderdak aan het postkantoor en daarna aan kleine, startende bedrijven. Het accent komt in de winkel vanaf deze tijd vooral op de slijterij te liggen. De familie Muthert besluit de zaak grondig te vernieuwen. De winkel wordt in 1981 geheel verbouwd en een deel  van de zelfbedieningszaak en pakhuis wordt bij de winkel aangetrokken. Ook wordt er weer een kantoorruimte gemaakt. Aeilke manifesteert zich vanaf dan als leverancier van speciale dranken, waaronder een ruime uitbreiding van het assortiment wijn. Kort daarvoor heeft hij het ´slijtersvakdiploma´ gehaald en in de slijterij wil hij zijn kennis en kunde graag met de klanten delen.  
 
En dat pakt goed uit. De slijterij biedt in de jaren ´80 ook ruimte voor zo´n 150 soorten bieren, die hoofdzakelijk uit het buitenland komen. Maar dat niet alleen… Want Aeilke wil als ondernemer wat speciaals aan zijn zaak toevoegen. Van elke biersoort heeft hij daarom de bijbehorende glazen 
in voorraad. Het nieuwe ´bierconcept´ wordt enthousiast ontvangen. Zoiets kent men in de verre omtrek niet. Na de eerste ´hausse´ groeit het aantal biersoorten zelfs uit tot zo´n tweehonderd. Als de belangstelling daarna afneemt, brengt Aeilke het assortiment terug tot een vijftigtal bieren.   
 
Ook op andere vlakken onderscheidt hij zich als slijterij. Dat betreft niet alleen de ontelbare likeurtjes en sherry´s die al van oudsher in de winkel te verkrijgen zijn. Maar als wijnexpert gooit hij eveneens hoge ogen. Het bijzondere en exclusieve karakter van de winkel staat daarbij altijd voorop. “Ook dan zoek ik naar aparte dingen en reis ik bijvoorbeeld naar Sicilië en ontdek daar op de hellingen van de Etna een leuke wijn”, vertelt Aeilke. “Die neem ik dan mee naar huis. Natuurlijk, zo´n wijn blijft voorlopig liggen, omdat de wijn dan nog onbekend is. Maar zodra iemand een Italiaanse zakenrelatie heeft of een Italiaans menu wil maken, kan ik een bijzondere Italiaanse wijn leveren.”

Het 70-jarig jubileum van de slijterij, wijnhandel en groothandel Frans Muthert wordt in 1988 op grootse wijze gevierd
door het familiebedrijf. En natuurlijk zijn er tal van jubileum-aanbiedingen. Maar ook wie iets speciaals zoekt,
kan eveneens in de winkel terecht.  Voor een Franse wijn uit 1889 bijvoorbeeld.

“Wij willen een zo breed mogelijk assortiment hebben en als het even kan en verantwoord is, ook in de diepte”, zegt Aeilke over zijn aanpak. “We zijn altijd op zoek naar aparte dingen. Vaak weet ik precies waar die vandaan komen, omdat ik op de plaats van oorsprong ben geweest. Bijhouden van je literatuur is natuurlijk belangrijk, maar eigen ervaring is, dachten we, nog veel beter. Daarom bezoeken zowel mijn moeder Ina en ik veel bedrijven, zoals distilleerderijen, bierbrouwerijen en wijngebieden in binnen- en buitenland en kunnen wij iedereen die iets bijzonders wil – een apart wijntje, een bijzonder likeurtje of een afwijkend biertje – altijd van dienst zijn en iets meer vertellen dan alleen de prijs.” 
 
“Als ondernemer moet je een goed gevoel  hebben voor waar kansen liggen,” Op het gebied van catering werpt hij zich op als verhuurder van ´mobiele biertaps´ voor evenementen en  als toeleverancier van wijnen en bier aan horecabedrijven in de omgeving. De wijnflessen kunnen desgewenst van speciale etiketten worden voorzien. Ook biedt het exclusieve assortiment de mogelijkheid tot het verzorgen van passende relatiegeschenken voor bedrijven. Zo vernieuwt hij de groothandelsfunctie van het familiebedrijf en zorgt ervoor dat de onderneming bij de tijd blijft. 
 
Om zijn slagkracht als zelfstandig ondernemer te versterken wordt Aeilke lid van ´De Echte Groninger  Slijters´, een overkoepelende organisatie die centraal inkoopt voor haar leden, voor mailings zorgt en proeverijen organiseert. De samenwerking bevalt hem.  Aeilke wordt  gevraagd om lid te worden van de landelijke organisatie “Wijndomein” en  tevens vragen ze hem om ook bestuurslid te worden. Door fusies verandert de naam in ´Gilde Wijnhuis.  Daarna gaat hij verder met drie bestuursleden  om Euroslijter´ te starten en na een fusie vervolgens als ´Uw TopSlijter´ verder te gaan . Maar hij vaart als winkelier wel een geheel eigen koers, die vooral bepaald wordt door zijn ervaring, inzicht en intuïtie. “Ik ben nog een onafhankelijke slijter”, zegt Aeilke. “Veel slijters die vroeger zelfstandig waren, zijn nu aangesloten bij een slijterijketen waarin wordt voorgeschreven hoe en wanneer wat verkocht mag worden onder welke voorwaarden. Maar als zelfstandig ondernemer bepaal ik dat zelf.”